Ορολογία καιρού

Βαθμίδα

Όρος που χρησιμοποιείται για να παρουσιάσει τη μεταβολή των μετεωρολογικών στοιχείων κατά την οριζόντια διεύθυνση.

Βαροβαθμίδα

Η μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης μεταξύ δύο ατόμων.

Βαρογράφος (καταγραφικό βαρόμετρο)

Είναι το μεταλλικό ή υδραργυρικό όργανο

Βαρόμετρο

Όργανο για την άμεση μέτρηση της βαρομετρικής πίεσης.

Βιομετεωρολογία

Λέγεται το κεφάλαιο της Μετεωρολογίας που ασχολείται και ερευνά τη σχέση της ατμόσφαιρας με τις λειτουργίες της ζωής.

Βροντή

Ο θόρυβος (αν υπάρχει βίντεο ή ηχητικό αποδεικτικό) που δημιουργήθηκε από την απότομη διαστολή του αέρα, η οποία θερμαίνεται απότομα, όταν δια μέσου του αέρα περνά η αστραπή.

Βροχή

Η συμπύκνωση των υδρατμών σε υδροσταγονίδια και η συνένωσή τους σε μεγαλύτερα σταγονίδια, τα οποία στη συνέχεια πέφτουν λόγω του βάρους τους. Ασθενής βροχή ονομάζεται η βροχή από σταγόνες μικρής ποσότητας νερού.

Βροχόμετρο

Όργανο που μετρά τα υγρά ή στερεά υδατώδη κατακρημνίσματα για ορισμένο χρονικό διάστημα

Γεωστροφικός άνεμος

Ονομάζεται ο άνεμος που δημιουργείται από τη δύναμη της πίεσης και την εκτρεπτική δύναμη που οφείλεται στην περιστροφή της γης.

Γήινη ακτινοβολία

Ακτινοβολία μεγάλου μήκους κύματος (χαμηλής συχνότητας) που εκπέμπεται από την επιφάνεια της γης.

Γραμμή θύελλας

Λέγεται μια εκτεταμένη γραμμή μήκους 150 χλμ που μεταφέρει όλα τα καιρικά φαινόμενα, όπως οι καταιγίδες.

Γήινος μαγνητισμός

Η γη μοιάζει με τεράστιο μαγνήτη, που διανέμει τη μαγνητική της δύναμη στην επιφάνειά της, περίπου όπως μια ομοιόμορφη μαγνητισμένη σφαίρα, με κλίση 10° ή 12°.

Διάρκεια ηλιοφάνειας

Ο αριθμός ωρών, ημέρας, μήνα ή έτους όπου ο ήλιος είναι τόσο έντονος, ώστε μπορεί να κάψει ειδική ταινία από χαρτί, χωρισμένη σε ώρες, μέσω συγκέντρωσης των ακτίνων σε γυάλινη σφαίρα.

Διατάραξη ή Δίνη

Ονομάζονται οι ακανόνιστες κινήσεις των ρευστών ανέμων.

Διατμητικός άνεμος

Η απότομη τοπική και χρονική μεταβολή της διεύθυνσης και της ταχύτητας του ανέμου.

Δρόσος

Οι σταγόνες νερού που σχηματίζονται στα φύλλα , τη χλόη και άλλα φυτά ή αντικείμενα που βρίσκονται πάνω στο έδαφος, όταν η θερμοκρασία του αέρα που τα περιβάλλει κατέβει κάτω του σημείου κόρου ή του σημείου δρόσου σε αίθρια νύχτα και με άπνοια.

Εξάτμιση

Λέγεται η διεργασία κατά την οποία τα μόρια νερού (είτε βρίσκονται σε υγρά είτε σε στερεά κατάσταση) διαφεύγουν από την επιφάνειά τους στον ελεύθερο αέρα με τη μορφή αόρατων υδρατμών.

Εξατμισόμετρο

Όργανο που μετρά την ποσότητα του νερού που εξατμίζεται κατά τη διάρκεια το χρόνου που έγινε η εξάτμιση.

Εξώσφαιρα

Η περιοχή της ατμόσφαιρας

Ετήσιοι άνεμοι (μελτέμια)

Οι άνεμοι που παρατηρούνται τους θερμούς μήνες στο Αιγαίο και γενικά στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Πνέουν από βορειανατολικές – βορειοδυτικές ή και από δυτικές διευθύνσεις από τις αρχές Μαΐου μέχρι τις αρχές Ιουλίου με μικρή συχνότητα και ένταση και από τις αρχές Ιουλίου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. Η μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση σημειώνεται από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουλίου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Ζώνες Βαν Άλεν

Πρόκειται για ζώνες ακτινοβολίας που αποτελούνται από σωματίδια με μεγάλο φορτίο ηλεκτρισμού που παγιδεύτηκαν από το γήινο μαγνητικό πεδίο.

Ηλιακή σταθερά

Το ποσό της ηλιακής ακτινοβολίας που δέχεται η μονάδα της επιφάνειας σε ένα λεπτό κάθετα προς τις ηλιακές ακτίνες στα όρια της ατμόσφαιρας και στη μέση απόσταση Ηλίου - Γης.

Ηλιογράφος

Το όργανο που καταγράφει τη διάρκεια της ηλιοφάνειας.

Ημέρα υετού

Οποιαδήποτε ημέρα που έχει πέσει υετός (βροχή, χιόνι, χιονόβροχο, χαλάζι κλπ) ίσος με 0,2mm.

Ημέρα χιονιού

Οποιαδήποτε ημέρα, που υπολογίζεται από μεσονύκτιο σε μεσονύκτιο, κατά την οποία έπεσε χιόνι.

Θαλάσσια αέρια μάζα

Σχετικά υγρή αέρια μάζα που έχει δημιουργηθεί πάνω σε μια μεγάλη περιοχή ωκεανού ή θάλασσας.

Θαλάσσια αύρα

Άνεμος σε παραθαλάσσιες περιοχές, που πνέει τη μέρα από τη θάλασσα προς τη στεριά, ως αποτέλεσμα της θέρμανσης της επιφάνειας της στεριάς κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Θερμοκρασία

Ο βαθμός θέρμανσης ή ψύξης ενός σώματος, που μετρήθηκε με θερμόμετρο. Πέφτει όσο αυξάνει το ύψος 6,5°C / 1000 μέτρα μέχρι τους -56,5° C, στα 11000 μέτρα. Από τα 11 χιλιόμετρα μέχρι τα 20 χιλιόμετρα η θερμοκρασία παραμένει σταθερή στους -56,5° C, ενώ από τα 20 χιλιόμετρα μέχρι τα 32 χιλιόμετρα ύψος η θερμοκρασία αυξάνει 1°C / 1000 μέτρα.

Θερμόμετρο

Ονομάζεται το γνωστό σε όλους μας όργανο που μετρά τη θερμοκρασία των σωμάτων.

Θερμό μέτωπο

Η μεταβατική ζώνη όπου θερμή αέρια μάζα προχωράει και αντικαθιστά ψυχρή αέρια μάζα.

Θερμόσφαιρα

Ονομάζεται το τέταρτο ατμοσφαιρικό στρώμα πάνω από τη μεσόσφαιρα, πάνω δηλαδή από τα 85χλμ περίπου από την επιφάνεια της γης. Η θερμοκρασία στο συγκεκριμένο στρώμα αυξάνει ραγδαία με το ύψος.

Θερμότητα

Η μορφή ενέργειας που μεταφέρεται μεταξύ των συστημάτων, εξαιτίας της διαφοράς της θερμοκρασίας τους.

Θύσσανοι

Λέγονται τα νέφη με ινώδη εμφάνιση που έχουν δηλαδή τη μορφή λευκών, λεπτών νημάτων ή λευκών ή κυρίως λευκών κομματιών ή στενών ταινιών.

Θύελλα

Άνεμος μεγάλης έντασης έντασης που αντιστοιχεί στα 8 μποφόρ και άνω.

Ιονόσφαιρα

Ονομάζεται το στρώμα της ατμόσφαιρας που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη παρουσία ιόντων που προκαλούνται από τον ιονισμό των μορίων του αέρα, λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας. Αρχίζει από το ύψος των 400-500 χλμ (στο στρώμα της θερμόσφαιρας) και φτάνει σχεδόν μέχρι την εξώσφαιρα, το ανώτατο όριο της ατμόσφαιρας δηλαδή.

Ισαλλοβαρείς

Λέγονται οι γραμμές που ενώνουν τόπους με την ίδια βαρομετρική τάση.

Ισοβαρής καμπύλη

Η γραμμή στο χάρτη που ενώνει σημεία ή θέσεις που έχουν την ίδια βαρομετρική πίεση κατά την χρονική στιγμή της μέτρησης. Εκφράζεται σε χιλιοβαρίδες.

Ισόθερμη

Η γραμμή που ενώνει σημεία στο χάρτη με την ίδια θερμοκρασία. Εκφράζεται σε βαθμούς Κελσίου ή Φαρεναϊτ.

Ισοϋψής καμπύλη

Πρόκειται για τη γραμμή που ενώνει σημεία του χάρτη με το ίδιο ύψος με καθορισμένα διαστήματα, παραδείγματος χάριν κάθε 60 μέτρα.

Καθοδικό ρεύμα

Λέγεται το ρεύμα αέρα που κινείται προς τα κάτω.

Κανονική Ατμόσφαιρα

Ως κανονική ατμόσφαιρα έχει καθοριστεί διεθνώς εκείνη που έχει τα εξής χαρακτηριστικά: θερμοκρασία 15°C, πίεση 1013,2 χιλιοβαρίδες, θερμοβαθμίδα 6,5°C ανά χιλιόμετρο μέχρι το ύψος των 11χλμ. από τη στάθμη της θάλασσας.

Καταβατικός άνεμος

Άνεμος θερμός και ξηρός που πνέει κατά μήκος της πλαγιάς βουνού, από την κορυφή προς τους πρόποδες, που προκαλείται από τη μεγαλύτερη πυκνότητα του αέρα κατά μήκος της πλαγιάς σε σχέση με αυτήν που βρίσκεται σε οριζόντια απόσταση από αυτόν, λόγω της επιφανειακής ψύξης της πλαγιάς κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Καταιγίδα

Λέγεται το βίαιο τοπικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο που προκαλείται από σωρειτομελανίτες. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι ραγδαία βροχή, χαλάζι απότομοι και ισχυροί άνεμοι, αστραπές και βροντές.

Κεραυνός

Βλέπε Αστραπή

Κλίμα

Οι μέσες καιρικές καταστάσεις που έχουν υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη μετρήσεις για μια περίοδο 30 ετών και άνω σε ένα τόπο.

Κλίμακα Κελσίου

Η κλίμακα θερμοκρασιών με 100 μονάδες ανάμεσα στο σημείο πήξης και το σημείο βρασμού του νερού. Επινοήθηκε από το Σουηδό αστρονόμο Άντερς Κέλσιους το 1736.

Κλιματολογία

Κλάδος της Μετεωρολογίας που μελετά το κλίμα σε διάφορες περιοχές του πλανήτη και τους παράγοντες που το καθορίζουν.

Κόμβος

Μονάδα ταχύτητας ίση με ένα ναυτικό μίλι (1852 μέτρα) ανά ώρα.

Κονιορτός

Όρος που αναφέρεται σε όλες τις λεπτές προσμίξεις που περιέχει ο αέρας, όπως η σκόνη του εδάφους, η γύρη, το αλάτι, τα βακτηρίδια και άλλα.

Κυανό χρώμα του ουρανού

Είναι το χαρακτηριστικό γαλάζιο χρώμα του ουρανού που οφείλεται στη διάχυση των κυανών ακτίνων του ηλιακού φωτός που προσπίπτουν επί των μορίων και των άλλων σωματιδίων της ατμόσφαιρας.

Κυκλώνας

Βλέπε ύφεση.

Λαίλαπα

Είναι ο ισχυρός άνεμος που πνέει ξαφνικά, διαρκεί λίγα λεπτά και σταματά σχετικά απότομα.

Λίβας (ή Γαρμπής)

Ονομάζονται οι νοτιοδυτικοί θερμοί και ξηροί άνεμοι.

Μαΐστρος (ή Σκίρων)

Βορειοδυτικός άνεμος.

Μάτι θυέλλης

Λέγεται η κεντρική ήσυχη περιοχή του τροπικού κυκλώνα.

Μεσόπαυση

Η διαχωριστική ζώνη μεταξύ Μεσόσφαιρας και Θερμόσφαιρας.

Μεσόσφαιρα

Το τρίτο στρώμα της αμτόσφαιρας, που βρίσκεται ανάμεσα στη μεσόσφαιρα και τη θερμόσφαιρα, σε μέσο ύψος ανάμεσα στα 50 και τα 80 χλμ πάνω από την επιφάνεια της γης.

Μετεωρογράφος

Το αυτογραφικό όργανο που καταγράφει αυτόματα δυο ή περισσότερα μετεωρολογικά στοιχεία, συνήθως της θερμοκρασίας, της υγρασίας και της πίεσης.

Μετεωρολογία

Η επιστήμη που ασχολείται με τη συμπεριφορά και την κίνηση της ατμόσφαιρας.

Μουσώνες

Χαρακτηριστικοί εποχικοί άνεμοι που οφείλονται στη διαφορά των θερμοκρασιών μεταξύ ξηράς και θάλασσας. Συνήθως πνέει από τη στεριά προς τη θάλασσα το χειμώνα και από τη θάλασσα προς τη στεριά το καλοκαίρι.

Νεφοσκόπια

Όργανα με την βοήθεια των οποίων καταγράφουμε προς τα που και με ποια ταχύτητα κινούνται οι άνεμοι, πάντα σε συνδυασμό με την διεύθυνση και την ταχύτητα που “τρέχουν” τα σύννεφα.

Νηνεμία

Όταν δεν φυσάει. Αν ανάψουμε φωτιά ο καπνός θα πηγαίνει κατ' ευθείαν προς τα πάνω. Στη κλίμακα Μποφόρ η νηνεμία αντιστοιχεί με μηδέν.

Νυχτερινά σύννεφα

Τα συναντάμε το καλοκαίρι στις βόρειες περιοχές των μέσων πλατών και των δύο ημισφαιρίων. Σπανιότερα είναι ορατά τους άλλους μήνες του χρόνου. Βρίσκονται σε ύψος 80 χλμ. Μπορείτε να τα δείτε κατά το λυκαυγές ή λυκόφως. Όσον αφορά στη σύνθεσή τους, αποτελούνται από παγοκρυστάλλους.

Ξηρή κατακόρυφη αδιαβατική θερμοβαθμίδα

Ακούγεται δύσκολο, αλλά δεν είναι τόσο. Αν μετρούσαμε την ψύξη χωρίς τις επιδράσεις του περιβάλλοντος, τότε αυτή θα ήταν ίση με 1° C για κάθε 100 μέτρα ανύψωσης σε ξηρό αέρα, δηλαδή σε αέρα που δεν θα ήταν κορεσμένος με υδρατμούς.

Ομίχλη

Σύννεφο που σχηματίζεται πολύ κοντά στην επιφάνεια της γης. Αποτελείται από μικρότατα σταγονίδια, προερχόμενα από την συμπύκνωση των υδρατμών της ατμόσφαιρας. Συνοδεύεται από ελάττωση της ορατότητας. Αν κάποιος πει ότι έχει περπατήσει σε σύννεφο, μην βιαστείτε να τον πείτε τρελό, αφού μπορεί να έχει βρεθεί μέσα σε ομίχλη!

Οπές αέρος

Είναι περιοχές από αέριες μάζες που κατεβαίνουν. Το έχετε αισθανθεί όταν ταξιδεύετε με αεροπλάνο, καθώς τότε χάνουν ύψος και πολλές φορές απότομα.

Οπτική Έκταση Διαδρόμου

H μέγιστη απόσταση που μπορεί ένας πιλότος αεροπλάνου να δει πινακίδες σήμανσης τη μέρα ή τα φώτα του διαδρόμου τη νύχτα, όταν κοιτάει κατά τη διεύθυνση προσγείωσης ή απογείωσης. Η μέτρηση της οπτικής έκτασης διαδρόμου δίνεται όταν η ορατότητα είναι 1500 μέτρα ή μικρότερη.

Ορατότητα

H μεγαλύτερη απόσταση που μπορεί να δει κάποιος και να καταφέρνει να αναγνωρίζει αντικείμενα. Στην μετεωρολογία εκτιμάται σε μέτρα ή χιλιόμετρα.

Οροφή

Είναι το ύψος, πάνω από το έδαφος ή το νερό, της βάσης του χαμηλότερου στρώματος νεφών. Αν ακούσετε συνομιλία πιλότων, μπορεί να το πουν και “ταβάνι”.

Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (Π.Μ.Ο)

Ιδρύθηκε το 1950 με σκοπό να διευκολύνει τη διεθνή συνεργασία των δικτύων Μετεωρολογικών Σταθμών. Εδρεύει στη Γενεύη και μέλη του είναι σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου.

Πάχνη

Ο γνωστός παγετός. Πάγος με κρυσταλλική εμφάνιση που σχηματίζεται πάνω σε διάφορα αντικείμενα στην ύπαιθρο, όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από το μηδέν.

Πλάτη του Ίππου

Αν βρεθείτε εκεί, έχει καλό καιρό. Οι άνεμοι πνέουν ασθενείς μεταβλητοί, είναι σχετικά ζεστά, δεν έχει καθόλου υγρασία και βρέχει σπάνια. Ως ζώνη υποτροπικών νηνεμιών, όπως επίσης ονομάζεται, χαρακτηρίζεται η περιοχή της ατμόσφαιρας που βρίσκεται υπερκείμενη και μεταξύ των γεωγραφικών παραλλήλων 30ο και 35o τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο ημισφαίριο. Σε αντιδιαστολή με τη ζώνη τροπικών νηνεμιών, η οποία είναι μία στον Ισημερινό και που μόνο σε ειδικές περιπτώσεις αναφοράς κατά ημισφαίριο μπορεί να ονομαστεί στον πληθυντικό.

Πολική Αέρια Μάζα

Ψυχρή μάζα αέρα, η οποία προέρχεται από τις πολικές περιοχές.

Πυρηλιόμετρα

Όργανα καταγραφής ή παρατήρησης της άμεσης ακτινοβολίας του ήλιου.

Ραδιοβολίδα

Είναι μια συσκευή που στέλνεται στην ατμόσφαιρα με ένα μικρό αερόστατο. Μετρά τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ατμοσφαιρική πίεση σε διάφορα ύψη και στέλνει τις πληροφορίες στον επίγειο σταθμό.

Ριπή Ανέμου

Πρόκειται για μια σχετικά γρήγορη μεταβολή της έντασης του ανέμου. Οι ριπές οφείλονται στη ταραχώδη κίνηση του ανέμου από την τριβή του στο έδαφος.

Σέλας

Είναι το φωτεινό ουράνιο φαινόμενο, που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και που παρατηρείται στις πολικές περιοχές. Το ξέρετε και ως Πολικό Σέλας, τόσο στο Βόρειο όσο και το Νότιο ημισφαίριο. Από τις ωραιότερες εικόνες της φύσης, με ποικιλία χρωμάτων, οι σύγχρονοι παρατηρητές το λένε και «κυματιζόμενες ουράνιες κουρτίνες» ή «ουράνιες μπαλαρίνες».

Σημείο Δρόσου

Η θερμοκρασία στην οποία όταν ψυχθεί ο αέρας γίνεται κορεσμένος. Γενικά η δρόσος χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πιο ευεργετικά μετεωρολογικά φαινόμενα, κυρίως στις καλλιέργειες. Ειδικότερα στις περιοχές με λιγοστές βροχές, όπως τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, η αξία της δρόσου είναι σημαντική, καθώς αν έλλειπε, όλα θα ήταν ξερά.

Σίφωνας

Ο γνωστός σε όλους μας σίφουνας ή σιφόνι για τους ναυτικούς, είναι ένας γιγαντιαίος στρόβιλος αέρα μεγάλης σφοδρότητας, με εξαιρετική ταχύτητα περιστροφής. Εκτείνεται από τη βάση κάποιου καταιγιδοφόρου νέφους και φτάνει πολλές φορές μέχρι την επιφάνεια του εδάφους. Μια καταστροφική θύελλα, από τα πιο έντονα, αλλά και παράξενα μετεωρολογικά φαινόμενα. Το καλό νέο είναι ότι συνήθως είναι μικρής διαμέτρου και έντασης ζωής. Έτσι τρέχει το καρτούν Κογιότ και ο Τάζ. Καθημερινά χρησιμοποιούμε και την έκφραση: μπήκε σαν σίφουνας!

Στέμμα

Μια σειρά από έγχρωμους δακτυλίους που περιβάλλουν τον ήλιο ή το φεγγάρι. Το ηλιακό στέμμα διακρίνεται ευκολότερα από την επιφάνεια της γης κατά τη διάρκεια μια ολικής εκλείψεως Ηλίου. Πήρε το όνομά του από το βασιλικό στέμμα, την κορώνα, για τον άρχοντα του ηλιακού συστήματος Ήλιο.

Στρατόσφαιρα

Είναι το δεύτερο στρώμα της ατμόσφαιρας της γης, αμέσως πάνω από τροπόσφαιρα. Χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά ευσταθή αέρα. Η θερμοκρασία αυξάνεται με το ύψος. Μέχρι τα 35 χλμ. δεν παρουσιάζει σπουδαία μεταβολή. Στα 50-55 χλμ. η θερμοκρασία φθάνει στους +15° C .

Στρωματοσωρείτες

Πρόκειται για βαριά και πυκνά σύννεφα σε χρώμα γκρίζο με ασαφή σκοτεινά τμήματα με πολύ μεγάλη κατακόρυφη ανάπτυξη και με τη μορφή βουνού ή τεράστιου πύργου. Είναι μάζες κυλινδρικών νεφών που δεν παράγουν βροχή, αλλά πολλές φορές μετατρέπονται σε πολύ σκούρα σύννεφα, τα μελανοστρώματα, τόσο πυκνά που ούτε ο ήλιος δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει. Σκούρα τα πράγματα, δηλαδή...

Συμπύκνωση

Πρόκειται για την αλλαγή της κατάστασης του νερού από αέριο (υδρατμοί) σε υγρό (νερό). Η διαδικασία κατά την οποία οι αόρατοι υδρατμοί μετατρέπονται σε ορατό νερό ή σε παγοκρυστάλλους.

Σωρειτομελανίτες

Είναι πυκνά και βαριά σύννεφα μεγάλης, βίαιας, κατακόρυφης ανάπτυξης. Μοιάζουν με βουνά ή πελώριους πύργους. Η κορυφή τους αποτελείται από μικροσκοπικούς παγοκρυστάλλους. Περιέχουν τρομακτική ποσότητα νερού. Μπορούν να διασκορπίσουν μισό εκατομμύριο τόνο νερού σε 15 χλμ².

Τίρος

Μια σειρά από μετεωρολογικούς δορυφόρους εξοπλισμένους με όλα τα μετεωρολογικά όργανα. Βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη. Ο πρώτος μετεωρολογικός δορυφόρος που εκτοξεύθηκε στο διάστημα ήταν ο Tiros-1 (http://en.wikipedia.org/wiki/TIROS-1 ) και μαζί του άνοιξε μια νέα εποχή στην πρόβλεψη των καιρικών φαινομένων, αλλά και στην κατανόηση των φυσικών καταστροφών. Ο Tiros-1 εκτοξεύθηκε την 1η Απριλίου του 1960 και σε όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του έστειλε στη γη 23.000 φωτογραφίες. Το ίδιο όνομα έχουν και μερικά πουλιά του καιρού.

Τραμουντάνα

Άνεμος βόρειος και ξηρός. Ονομασία που συνηθίζεται στη Μεσόγειο και είναι ο γνωστός σε όσους δεν είμαστε ναυτικοί, βοριάς. Ο αέρας που έρχεται από τα βουνά. Μαϊστροτραμουντάνα; Κάτι μεταξύ βόρειου και βορειοδυτικού ανέμου.

Τροπόπαυση

Είναι το διαχωριστικό όριο μεταξύ τροπόσφαιρας και στρατόσφαιρας. Παρουσιάζει κλίση από τον Ισημερινό προς τους πόλους. Χωρίζεται σε τρία κυρίως μέρη που βρίσκονται σε διαφορετικό ύψος και είναι τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο, χωρίς να εφάπτονται. Η θερμοκρασία στην τροπόπαυση κυμαίνεται από -50°C έως -80°C.

Τροπόσφαιρα

Είναι το κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας, που επεκτείνεται από την επιφάνεια της γης μέχρι την τροπόπαυση. Περιέχει τα τρία τέταρτα της όλης μάζας του ατμοσφαιρικού αέρα και το σύνολο σχεδόν του νερού της ατμόσφαιρας. Έχει πάχος κατά μέσο όρο 10 χλμ. στους πόλους και 20 χλμ. στον Ισημερινό. Η θερμοκρασία στην τροπόσφαιρα συνήθως ελαττώνεται με το ύψος. Είναι το στρώμα όπου συμβαίνουν όλα τα φαινόμενα του καιρού και κινούνται τα περισσότερα πολιτικά αεροσκάφη.

Τροπικοί Κυκλώνες

Πρόκειται για θύελλες με κλειστή περιστροφική κυκλοφορία γύρω από ένα ήρεμο κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης, γνωστό ως το μάτι του κυκλώνα. Στο μάτι επικρατεί άπνοια ή πνέουν ασθενείς άνεμοι, ενώ επικρατεί ηλιοφάνεια ή αστροφεγγιά. Τα συστήματα αυτά δημιουγούνται πάνω από θερμούς ωκεανούς ή μεγάλες θάλασσες υπό ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά ποτέ πάνω από στεριές και όταν φτάνουν σε ψυχρότερα νερά ή στεριά, διαλύονται. Οι τροπικοί κυκλώνες είναι βίαιοι θυελλώδεις άνεμοι. Δημιουργούν γιγαντιαίες δίνες που συνοδεύονται από καταρρακτώδεις βροχές. Στην κλίμακα Μποφόρ αντιστοιχούν στη δύναμη 12.

Υγρασία

Είναι το περιεχόμενο του αέρα σε υδρατμούς. Εκφράζεται ως απόλυτη υγρασία, ειδική υγρασία, σχετική υγρασία ή ως αναλογία μίγματος. Τα δελτία καιρού αναφέρουν το στοιχείο της σχετικής υγρασίας σε ποσοστό επί τοις 100, π.χ. 50%, 60%... Όταν η σχετική υγρασία είναι 100% τότε η ατμόσφαιρα είναι κεκορεσμένη, δηλαδή πλήρης υδρατμών και δεν μπορεί να συγκρατήσει άλλους. Αντίθετα όταν είναι για παράδειγμα 50% και η θερμοκρασία αέρος 20° C για τον χειμώνα, και 26° C για το καλοκαίρι, τότε αισθανόμαστε ευχάριστα.

Υπερκορεσμός

Όταν δεν υπάρχουν στον αέρα πυρήνες συμπύκνωσης των υδρατμών. Τότε η σχετική υγρασία είναι μεγαλύτερη από 100%. Όταν ο αέρας βρίσκεται πολύ κοντά στο σημείο κορεσμού, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας των υδρατμών, προκαλεί στον άνθρωπο αίσθημα δυσφορίας και δυσχεραίνει την αναπνοή και την αποβολή του ιδρώτα από το δέρμα. Η περισσότερο ευχάριστη για τον ανθρώπινο οργανισμό υγρομετρική κατάσταση του αέρα είναι εκείνη που εμπεριέχει μέτρια ποσότητα υδρατμών, όπου καμία παρενόχληση δεν παρατηρείται τόσο στον σφυγμό και την αναπνοή όσο και στον ύπνο.

Υγρόμετρο

Το όργανο που μετρά τη σχετική υγρασία του αέρα.

Υδρατμοί

To νερό σε μορφή αερίου. Τα περισσότερα μετεωρολογικά φαινόμενα από το σχηματισμό των νεφών μέχρι και των καταιγίδων οφείλονται στη θερμότητα του ήλιου που αποταμιεύουν οι υδρατμοί.

Υετός

Το νερό σε διάφορες μορφές, όπως βροχή, ψεκάδες, χαλάζι ή χιόνι, που πέφτει από τα σύννεφα και φτάνει στη γη.

Υδρολογικός Κύκλος ή Κύκλος του Νερού

Το σύνολο των διεργασιών που μετατρέπουν το νερό στη μορφή των αόρατων υδρατμών, καθώς και την επιστροφή του νερού στη γη.

Φακοειδές νέφος

Νέφος σε σχήμα φακού ή αμύγδαλου, συχνά επίμηκες με περίγραμμα σαφώς καθορισμένο. Είναι συνήθως ορογραφικής προέλευσης, αλλά μπορούν να παρατηρηθούν και πάνω από περιοχές χωρίς σημαντική ορογραφία.

Φωτιά στου Σεντ Έλμο

Μια αμυδρά φωτεινή ηλεκτρική εκκένωση στην ατμόσφαιρα που πηγάζει από αντικείμενα (συνήθως με αιχμηρές άκρες), όταν βρίσκονται σε ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο, όπως κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας. Αν δεν το έχετε δει, δείτε την ταινία:

Χαλάζι

Είναι συνήθως μικρά και διαφανή ή μερικώς αδιαφανή σφαιρίδια πάγου με ποικιλία σχημάτων και μεγέθους, από αυτό ενός μπιζελιού μέχρι αυτό μια μπάλας του γκολφ. Πέφτουν σε ώρα καταιγίδων από τους σωρειτομελανίτες.

Χαμηλό (X)

Μια περιοχή με χαμηλή βαρομετρική πίεση.

Χάρτης Καιρού

Χάρτης που συντάχθηκε από αναφορές πολλών μετεωρολογικών σταθμών κατά την ίδια ώρα. Δείχνει τις καιρικές συνθήκες εκείνης της ώρας μιας μεγάλης περιοχής.

Χάρτης Πρόγνωσης

Χάρτης που κατασκευάσθηκε από μετεωρολόγο και δείχνει την αναμενόμενη καιρική κατάσταση.

Χιόνι

Στερεά μορφή υετού που αποτελείται από παγοκρυστάλλους, στους οποίους παρατηρούνται διακλαδώσεις, καμιά φορά σε σχήμα αστεριού.

Χιονοθύελλα

Ισχυρό καιρικό φαινόμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και δυνατούς ανέμους. Μεταφέρει ποσότητα χιονιού, το οποίο είτε πέφτει, είτε παρασύρεται.

Ψεκάδες

Μικρές σταγόνες βροχής με διάμετρο μικρότερη από 0,5 mm. Οι Άγγλοι το λένε Shower, αλλά δεν έχει καμιά σχέση με το τηλέφωνο στο ντους σας.

Ψυχρόμετρο

Μια μορφή υγρομέτρου που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της σχετικής υγρασίας του αέρα.

Ψυχρό Μέτωπο

Το σύνορο μεταξύ ψυχρής και θερμής αέριας μάζας. Μια μεταβατική ζώνη. Ο ψυχρός αέρας σπρώχνει τον θερμό και τον αναγκάζει να ανέβει.