Εφιάλτης: Η Ευρώπη ζει σενάριο ταινίας του 2004 και απειλείται με εποχή παγετώνων

Σε ταινία του 2004 τα νερά των ωκεανών εμφανίζονταν να "παγώνουν". Να μην κινούνται. Ο κόσμος είχε επιτεθεί στο "Mετά την επόμενη μέρα" για επιστημονικές του ανακρίβειες. Δεκαεπτά χρόνια μετά δικαιώνεται ο σεναριογράφος.

Στις 28/5 του 2004 είχε παρουσιαστεί στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία με τίτλο 'The day after tomorrow'. Ο ελληνικός τίτλος ήταν 'Μετά την επόμενη μέρα'. Το σενάριο 'πάτησε' στο βιβλίο του Art Bell και της Whitney Strieber (The Coming Global Superstorm) που προειδοποιούσε από το 1999, όταν κυκλοφόρησε, πως μπορεί να προκληθεί απότομα ακραία κλιματική αλλαγή.

H υπόθεση είχε για πρωταγωνιστή έναν παλαιοκλιματολόγο (παλαιοκλιματολογία είναι η μελέτη κλιματικών συνθηκών που επικρατούσαν σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο). Ο Τζακ Χολ ήταν στην Ανταρκτική όταν ανακάλυψε πως ένα τεράστιο κομμάτι πάγου είχε διαλυθεί. “Αυτό που δεν ήξερε ήταν πως το συγκεκριμένο γεγονός θα προκαλέσει τεράστια κλιματική αλλαγή που θα επηρέαζε τον παγκόσμιο πληθυσμό. Την ίδια ώρα, ο γιος του ήταν με τους φίλους του στη Νέα Υόρκη, σε ένα event. Είχαν διαπιστώσει πως έβρεχε, χωρίς διάλειμμα για τρεις εβδομάδες, έπειτα από σειρά καταστροφών που σχετίζονταν με τον καιρό και αφορούσαν όλον τον πλανήτη. “Όλοι διαπιστώνουν σύντομα πως ο κόσμος έχει μπει σε μια νέα εποχή παγετώνων, όπως ο υπόλοιπος πληθυσμός της γης προσπαθεί να φύγει από τα ζεστά κλίματα του νότου. Ο παλαιοκλιματολόγος κάνει μια τολμηρή προσπάθεια να σώσει το γιο του και τους φίλους του που έχουν 'κολλήσει' στη Νέα Υόρκη και έχουν επιβιώσει όχι μόνο ενός τεράστιου κύματος, αλλά και πολύ χαμηλών θερμοκρασιών που θα μπορούσαν να τους σκοτώσουν”.

Το καμπανάκι του Al Gore

Το 2006 ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ (1993-2001) και περιβαλλοντολόγος Al Gore έκρινε πως είχε έλθει η ώρα να ενημερωθεί ο κόσμος για την υπερθέρμανση του πλανήτη και τις συνέπειες της. Η καμπάνια έγινε ντοκιμαντέρ που κατέκτησε το Oscar της κατηγορίας (και για το πρωτότυπο τραγούδι) το 2008. Είχε τίτλο 'An inconvenient truth' ('Μια άβολη αλήθεια') και δημιουργήθηκε με βάση την παρουσίαση που είχε κάνει ο Gore, ο οποίος στη συνέχεια έγραψε και σχετικό βιβλίο. Είχε τίτλο 'Μια άβολη αλήθεια: η πλανητική έκτακτη ανάγκη της παγκόσμιας θέρμανσης και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτήν'. (An Inconvenient Truth: The Planetary Emergency of Global Warming and What We Can Do About It). Έγινε best seller και κέρδισε ουκ ολίγες άλλες βραβεύσεις, με τον Gore να κατακτά το Nobel Ειρήνης το 2007. Παρ' όλα αυτά, δεν έγινε και κάτι ουσιαστικό επί των όσων είχαν αναφερθεί, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα -έως ότου ήταν κομματάκι αργά.

Το Τέξας έζησε το 'Μετά την επόμενη μέρα'  

Ένα από τα σχόλια που γράφτηκαν κάτω από το trailer του 'Μετά την επόμενη μέρα' ήταν το “μια συνηθισμένη μέρα στη Σουηδία”. Άλλος διευκρινίζει πως “είναι ταινία, όχι ντοκιμαντέρ” για όσους έσπευσαν να σχολιάσουν ότι υπήρχαν επιστημονικές ανακρίβειες”. Πριν δυο εβδομάδες πολλοί σχολίασαν “αυτό που βλέπετε συμβαίνει τώρα στο Τέξας”, πολιτεία που είχε έλθει αντιμέτωπη με το χειρότερο κύμα κακοκαιρίας της ιστορίας της. Mεταξύ άλλων είχε προκληθεί black out στα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια, με τους 4.000.000 πολίτες να μένουν για εβδομάδες χωρίς θέρμανση, ηλεκτρισμό και τρεχούμενο νερό.

Ο κόσμος ζει μια σκηνή της ταινίας που είχε φανεί τρελή

Αφότου είχε ξεκινήσει η σειρά παγκοσμίων καταστροφών (στην ταινία) λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε μια σκηνή παρουσιάστηκε η διακοπή των ρευμάτων των ωκεανών. Αποδόθηκε σε ανακρίβεια. Ελέχθη πως είχε δώσει τα ρέστα του το Hollywood. Όπως αποκαλύπτει το αμερικανικό CNN ο σεναριογράφος απλά είδε το μέλλον και -ομολογουμένως- παρουσίασε με τον πλέον ακραίο και υπερβολικό τρόπο αυτά που μπορεί να πάθει ο πλανήτης, αν συνεχίσουμε να τον καταστρέφουμε.

Έρευνα του 2018, την οποία διενήργησε το University College London και το Woods Hole Oceanographic Institution κατέληξε στο ότι η κυκλοφορία του νερού στον Ατλαντικό είχε μειωθεί συγκριτικά με το 1800. Η επιβράδυνση των νερών των ωκεανών έφτασε το 15 με 20% από το 1800 έως το 2018.

Επισημάνθηκε πως πρόκειται για τάση, ικανή να επιδεινώσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να προκαλέσει άνοδο της στάθμης της θάλασσας, στην Ανατολική ακτή των ΗΠΑ και διαταραχή των καιρικών συνθηκών στη Βόρειο Αμερική, την Ευρώπη και τη Βόρειο Αφρική. Όπου 'διαταραχή', μπορούσε να προκαλέσει αύξηση της συχνότητας των καιρικών φαινομένων, δηλαδή των πλημμυρών, της ξηρασίας και των χειμωνιάτικων φουρτουνών. Οι ερευνητές είχαν επισημάνει πως οι συνεχιζόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα επέφεραν περαιτέρω επιβραδύνσεις.

Σημείωση: τα ορυκτά καύσιμα είναι η κύρια πηγή ενεργειακής κατανάλωσης, παγκοσμίως, μολονότι το κάρβουνο είναι ο χειρότερος εκπομπός διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Όπως ενημέρωσε ενημέρωσε πριν δυο μέρες το Διεθνές Πρακτορείο Ενέργειας το Al Jazeera τα επίπεδα του CO2 ήταν το Δεκέμβριο 2% πιο υψηλά από τον ίδιο μήνα του 2019.

Ο ωκεανός και τα ρεύματα παίζουν ρόλο στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Ας δούμε όμως, τι συμβαίνει με αυτά.

H έρευνα για τα νερά των ωκεανών ανέφερε και ότι οι περίοδοι υπερθέρμανσης του πλανήτη οδήγησαν στο λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων της Αρκτικής, που διαταράσσουν το σύστημα εισροής του φρέσκου νερού. Οι ερευνητές διευκρίνισαν πως η περιοχή που συμβάλει στην επιβράδυνση είναι αυτή του Βόρειου Ατλαντικού, σημειώνοντας πως “όσα έδειξε η ταινία 'Μετά την επόμενη μέρα' είναι ακριβή. Εάν η κυκλοφορία των νερών του Ατλαντικού Ωκεανού διαλυθεί, θα έχει ως συνέπεια την ισχυρή ψύξη βόρεια του Ατλαντικού και ειδικά στην Ευρώπη -προς τις παράκτιες περιοχές της Μεγάλης Βρετανίας και της Σκανδιναβίας. Αυτό ωστόσο, θα υπάρξει πλήρης κατάρρευση”.

Έως το τέλος του αιώνα η στάθμη της θάλασσας θα έχει ανέβει 91 εκατοστά

Στη Γροιλανδία λιώνουν φύλλα πάγου σε συνθήκη που δεν έχει επιστροφή, με έρευνα του Ohio State University να ενημερώνει το 2020 πως κάθε χρόνο διαχέονται (μόνο από εκεί) στους ωκεανούς 280 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι λιωμένου πάγου. Γεγονός που αυξάνει όσο τίποτα άλλο, τη στάθμη της θάλασσας (ένα χιλιοστό κάθε χρόνο). Παράλληλα, αυτό που συμβαίνει στη Γροιλανδία μειώνει και την ταχύτητα της κυκλοφορίας των νερών.

Εκτιμάται πως έως το τέλος του αιώνα η στάθμη της θάλασσας θα έχει 'ανέβει' κατά 91 εκατοστά και μοιραία θα 'καταπιεί' παραλίες και παράκτιες ιδιοκτησίες. Η μελέτη τόνισε πως τα φύλλα πάγου 'υποχωρούν' με ραγδαίες ρήξεις, γεγονός που οδηγεί σε ξαφνική και απρόβλεπτη αύξηση της στάθμης -και κάνει έως και αδύνατη την πρόβλεψη και την προετοιμασία.

Οι ερευνητές τόνισαν πως η τήξη του πάγου στη Γροιλανδία και οι ισχυρές βροχοπτώσεις πάνω από το Βόρειο Ατλαντικό, προκλήθηκαν από κλιματικές αλλαγές που επηρέασαν την αλατότητα και την πυκνότητα των υδάτων. Τα ρεύματα ζεστού νερού που κινούνται προς το βορρά, επιστρέφουν στο νότο πιο ψυχρά και 'βαριά' -αργά, με την προσθήκη φρέσκου, γλυκού νερού από το λιώσιμο των πάγων και άρα, τη μείωση της αλατότητας. Οι αλλαγές στα επίπεδα αλατότητας μπορούννα επηρεάσουν τα θερμοαλογικά ρεύματα, εμποδίζοντας το νερό να αποκτήσει επαρκή πυκνότητα για να 'βυθίζεται' στον πυθμένα του ωκεανού.

Όπως επισημαίνει το Sciencing, η πιο σοβαρή συνέπεια αυτού θα είναι να σταματήσουν τελείως τα ρεύματα, κάτι που θα αλλάξει το κλίμα παντού. Στην Ευρώπη θα σημειωθεί πολύ μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας για μεγάλες χρονικές περιόδους (παγετούς), που θα επηρεάσει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τις οικονομίες που στηρίζονται στα αγροτικά.

Εξουπακούεται πως σε τεράστιο κίνδυνο βρίσκεται ο πληθυσμός της θαλάσσιας βιολογίας “που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ρεύματα των ωκεανών, καθώς θέτουν τις προϋποθέσεις για το οικοσύστημα -σε επίπεδο θρεπτικών συστατικών, θερμοκρασίας και συνθηκών αλατότητας”.

H Eυρώπη θα ζεσταθεί και άλλο

“Η θέρμανση της επιφάνειας και η αύξηση του κύκλου του νερού αύξησαν τις βροχοπτώσεις και το λιώσιμο του πάγου. Όλα αυτά είναι συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη”, λένε οι ειδικοί που συνέδεσαν την κυκλοφορία των ωκεανών και τη μεταφορά θερμότητας σε όλον τον πλανήτη. Έτσι ('με τη μεταφορά πιο ζεστών νερών κοντά στις ακτές”) μπορούν να εξηγηθούν και τα αυξανόμενα κύματα θερμότητας στην Ευρώπη, όπως και οι πιο ισχυροί τυφώνες στην ακτογραμμή των ΗΠΑ. Σημειώνεται πως ο πλανήτης δεν έχει δει πιο ζεστά χρόνια στην ιστορία του, από αυτά που ζει μετά το 2014. Επίσης, δέκα από τις πιο ζεστές χρονιές της έχει ζήσει από το 2005 μέχρι σήμερα.

Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, από το 2003 έως και πέρυσι παρατηρήθηκε διαδοχική κυμάτων θερμότητας. Από το τέλος του Ιουνίου έως το τέλος του Ιουλίου του 2019 η ήπειρος έζησε το πιο ζεστό και πιο φονικό καύσωνα, με ιστορικά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σε ουκ ολίγες χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Φιλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Πολωνία, Ισπανία, Ελβετία, Γερμανία, Ολλανδία και Μεγάλη Βρετανία). Μεταξύ άλλων, 2.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Οι μετεωρολόγοι είχαν πει πως υπήρχε υψηλή πίεση και άνεμοι από τη Σαχάρα που επηρέασαν την ήπειρο μας.

Σημείωση: το Ρεύμα του Κόλπου είναι θερμό και ταχύ ρεύμα του Ατλαντικού Ωκεανού που δημιουργείται στον Κόλπο του Μεξικού. Βγαίνει στον ωκεανό από τη Φλόριντα και ακολουθεί τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ και του Καναδά, πριν διασχίσει τον Ατλαντικό και χωριστεί στα δύο με το βόρειο τμήμα να πηγαίνει στην Ευρώπη και το νότιο στη Δυτική Αφρική. Επηρεάζει το κλίμα όσων περιοχών 'αφορά'. Πώς; Μέσω της αύξησης της θερμοκρασία του νερού και της αλατότητας -που λέγαμε πρωτύτερα. Το 'παρατσούκλι' του είναι 'κεντρική θέρμανση της Ευρώπης'. Παρεμπιπτόντως, έχει παρουσιάσει και αυτό σημάδια επιβράδυνσης -οι συνέπειες της οποίας θα φανούν στο μέλλον. Δεν αποκλείεται να οδηγήσουν τη Μεγάλη Βρετανία (τη θερμαίνει από 5 έως 8 βαθμούς Κελσίου) και τις χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης σε απότομη πτώση της θερμοκρασίας.

Η συνεργασία πολλών ευρωπαϊκών κλιματολογικών οργανισμών και ινστιτούτων είχε ως αποτέλεσμα να επισημανθεί τον Αύγουστο του 2019 πως αν δεν είχαμε βάλει οι άνθρωποι το χέρι μας, στην καταστροφή του πλανήτη οι θερμοκρασίες θα ήταν από 1.5 έως 3 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερες. Επίσης, οι ειδικοί ενημέρωσαν ότι έως το 2050 θα σημειωθεί επιπρόσθετη αύξηση 3 βαθμών Κελσίου.

Ο καύσωνας της Ευρώπης ήταν το πιο φονικό φυσικό φαινόμενο του 2019, που είχε τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αυστραλία, τον Κυκλώνα Idai που έπληξε τη Μοζαμβίκη και τη Ζιμπάμπουε (πέθαναν 1000 άνθρωποι), τον Τυφώνα Dorian που διέλυσε τις Μπαχάμες και τις ΗΠΑ (οι νεκροί ήταν 358), ενώ η Ασία ήταν η ήπειρος που είχε επηρεαστεί περισσότερο από καταστροφές (εκεί εμφανίστηκε το 40% του συνόλου των 396 καταστροφών και είχε ως συνέπεια το 45% των 11.755 θανάτων, παγκοσμίως).

Mπροστά στη Μέση Ανατολή η Ευρώπη θα έχει άνοιξη

Οι κλιματικές αλλαγές που αφορούν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο έχουν θέσει σε κίνδυνο παράκτιες πόλεις της Μέσης Ανατολής από το 2019. Η Αλεξάνδρεια είχε αντιμετωπίσει τότε το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς πλημμύρισαν υπόγεια, κατέρρευσαν κτίρια και άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Οι πλημμύρες στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας επίσης, δεν είχαν προηγούμενο. Βέβαια, είναι ένα φαινόμενο που ζουν κάθε χρόνο από τα τέλη του '60, με την ταχεία επέκταση της πόλης τα τελευταία χρόνια να επιδείνωσε την κατάσταση, καθώς μπαζώθηκαν (για να οικοδομηθούν) οι διαδρομές διαφυγής του νερού προς τη θάλασσα.

Οι θερμοκρασίες εν τω μεταξύ, παρουσιάζουν σταθερή άνοδο στο βαθμό που τον Αύγουστο του 2019 η περιοχή αντιμετωπίσει τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 900 χρόνων. Η Παγκόσμια Τράπεζα (διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που παρέχει βοήθεια -οικονομική και τεχνική- στις αναπτυσσόμενες χώρες, για αναπτυξιακά έργα) εκτίμησε ότι έως το 2025 από 80 έως 100 εκατομμύρια άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν έλλειψη νερού -και τις συνέπειες αυτού. Σύμφωνα με το γερμανικό Max Planck Institute το 2050 οι θερμοκρασίες θα έχουν αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου. Έως το τέλος του αιώνα, τη μέρα θα έχει 50 βαθμούς Κελσίου για 200 μέρες το χρόνο.